फिलिपिन्समा शक्तिशाली भूकम्प: ६.९ म्याग्निच्युडको भूकम्पले ३१ जनाको मृत्यु, दर्जनौं घाइते, भौतिक संरचनामा व्यापक क्षति
मनिला । फिलिपिन्समा ६.९ म्याग्निच्युडको शक्तिशाली भूकम्प गएको छ। यस भूकम्पमा परी ३१ भन्दा बढी मानिसको मृत्यु भएको छ भने धेरै घाइते भएका छन्। भूकम्पले धेरै भवन तथा घरहरूमा क्षति पुर्याएको छ, जसका कारण स्थानीय बासिन्दाहरू तीव्र कम्पनका बीच अँध्यारोमा घरबाट बाहिर निस्कन बाध्य भएका थिए। अधिकारीहरूका अनुसार, भूकम्पका कारण बिजुली आपूर्ति अवरुद्ध भएको थियो।
एसोसिएटेड प्रेस (एपी) समाचार संस्थाका अनुसार, भूकम्पको केन्द्रबिन्दु सेबु प्रान्तको करिब ९०,००० जनसंख्या भएको तटीय शहर बोगोबाट १७ किलोमिटर उत्तरपूर्वमा रहेको थियो। यो भूकम्प स्थानीय ‘फल्ट’ (Fault) का कारण उत्पन्न भएको थियो। आपतकालीन व्यवस्थापन अधिकारी रेक्स यिगोतले टेलिफोनमार्फत एपीलाई जानकारी दिँदै बोगोमा कम्तीमा १४ जनाको मृत्यु भएको बताएका छन्। बोगोमा मृत्यु हुनेको संख्या अझ बढ्न सक्ने अनुमान गरिएको छ। यिगोतका अनुसार, पहिरोले प्रभावित एक पहाडी गाउँमा भत्केका संरचना र ढुंगाहरूका बीचमा उद्धार कार्यलाई तीव्र पार्न ‘ब्याकहो’ (Backhoe) पुर्याउने प्रयास भइरहेको छ।
अर्का आपतकालीन व्यवस्थापन अधिकारी ग्लेन उर्सलले एपीसँग कुरा गर्दै भने, “जोखिमका कारण सो क्षेत्रमा आवतजावत गर्न गाह्रो छ।” उनले केही घाइतेहरूलाई अस्पताल लगिएको पनि बताए।
सान रेमिगियो शहरमा ६ जनाको मृत्यु
बोगोको दक्षिणमा रहेको सान रेमिगियो शहरमा ६ जनाको मृत्यु भएको छ। मृत्यु हुनेमा तीन कोस्ट गार्डका कर्मचारी, एक अग्नि नियन्त्रक र एक बालक समावेश छन्। शहरका उपमेयर अल्फी रेनेसले डीजेडएमएम (DZMM) रेडियो नेटवर्कलाई जानकारी दिँदै पीडितहरूको मृत्यु कसरी भयो भन्नेबारे विस्तृत विवरण भने दिएनन्। रेनेसले सान रेमिगियोको पानी आपूर्ति प्रणाली भूकम्पले क्षति पुर्याएकाले खाना र पानीको लागि अपील गरेका छन्।
भूकम्पले घरका पर्खाल र सडकमा क्षति
अग्नि नियन्त्रक रे कानेटले बताएअनुसार बोगोमा भूकम्पले घरका कंक्रिटका पर्खालहरू, एउटा फायर स्टेसन र कंक्रिट तथा पिचका सडकहरूमा क्षति पुर्याएको छ। कानेटले एपीसँग कुरा गर्दै भने, “हामी सुत्नका लागि ब्यारेकमा थियौं, जब जमिन हल्लिन थाल्यो र हामी बाहिर निस्कने क्रममा तीव्र कम्पनका कारण लड्यौं।” उनका अनुसार उनी र अन्य तीन अग्नि नियन्त्रकहरूलाई सामान्य चोटपटक लागेको छ। उनीहरूको फायर स्टेसनको एउटा कंक्रिटको भित्ता भत्किएको थियो।
कानेट र उनका साथी अग्नि नियन्त्रकहरूले भत्केका संरचना र झरेका टुक्राहरूले घाइते भएका कम्तीमा तीन जना बासिन्दालाई प्राथमिक उपचार प्रदान गरे। भूकम्प गएको घण्टौंपछि पनि बोगोमा सयौं डराएका बासिन्दाहरू फायर स्टेसन नजिकैको घाँसे मैदानमा अँध्यारोमा भेला भए र घर फर्किन मानेनन्।
कानेटले धेरै व्यापारिक प्रतिष्ठानहरूमा क्षति देखिएको र उनीहरू हिँडेका पिच तथा कंक्रिटका सडकहरूमा गहिरो दरार परेको बताए। उनले बोगो नजिकैको डानबान्टायन शहरको पुरानो रोमन क्याथोलिक गिर्जाघरमा पनि क्षति पुगेको जानकारी दिए।
सुनामी चेतावनी जारी, पछि हटाइयो
सेबुका गभर्नर पामेला बारिकुआट्रोले उत्तरी प्रान्तका बोगो र आसपासका शहरहरूमा भएको क्षति र चोटपटकको पूर्ण विवरण दिनको उज्यालो नभएसम्म थाहा नहुने बताइन्। उनले फेसबुकमा पोस्ट गरिएको एक भिडियो सन्देशमा भनिन्, “यो हामीले सोचेभन्दा पनि खराब हुन सक्छ।”
फिलिपिन्स इन्स्टिच्युट अफ भोलकानोलोजी एन्ड सिस्मोलोजी (Phivolcs) ले छोटो समयका लागि सुनामी चेतावनी जारी गरेको थियो। संस्थाले सेबु, लेयटे र बिलिरान प्रान्तका तटीय क्षेत्रमा १ मिटर (३ फिट) सम्मको सम्भावित छालका कारण मानिसहरूलाई किनाराबाट टाढा रहन सल्लाह दिएको थियो। तर, संस्थाका निर्देशक तेरेसिटो बाकोलकोलले कुनै असामान्य छाल नदेखिएको भन्दै सुनामी चेतावनी पछि हटाइएको बताए।
उल्लेखनीय छ, सेबु र अन्य प्रान्तहरू शुक्रबार आएको आँधीबाट अझै पनि पुनरुत्थानको क्रममा थिए, जसले मुख्यतया डुबेर र रूखहरू ढलेर कम्तीमा २७ जनाको मृत्यु भएको थियो। उक्त आँधीले सम्पूर्ण शहर र कस्बामा बिजुली अवरुद्ध गरेको थियो र हजारौं मानिसहरूलाई सुरक्षित स्थानमा सार्न बाध्य पारेको थियो।
